Monument Riel

In 1987 is het gehucht Riel door de Rijksdienst voor de Monumentenzorg aangewezen als ‘beschermd dorpsgezicht’. Ook zijn een aantal van de boerderijen aangewezen als Rijksmonument.

Riel is een van de weinige oude agrarische nederzettingen in Brabant, die haar oorspronkelijke karakter heeft behouden. De stedenbouwkundige en landbouwkundige ontwikkelingen uit deze eeuw hebben vrijwel overal grote veranderingen gebracht ten aanzien van de oorspronkelijke wegen-, percelerings- en bebouwingsstructuur, de bebouwing zelf en de aanvankelijk aanwezige landschappelijke karakteristieken. Riel vertoont de kenmerken van het voor de Brabantse zandgronden typerende akkerdorp. De voor dit dorpstype kenmerkende groepering van boerderijen rond een driehoekige pleinruimte, de plaatse, is in Riel nog herkenbaar. Ook de bebouwing is nog voor een belangrijk deel van historische waarde.

Min of meer chronolgisch wordt hieronder geschetst hoe dit proces is verlopen.

Eerste initiatief

De minister van C.R.M. heeft de gemeente Eindhoven in 1975 (kenmerk MMA/MO 180.666) ter overweging gegeven het gehucht Riel aan te wijzen als beschermd dorpsgezicht. De gemeenteraad heeft met het voorstel ingestemd.

Werkgroep Riel

In 1976 is de “werkgroep Riel” ingesteld. De werkgroep had tot taak gegevens te verzamelen betreffende het te beschemen gebied, de te beschermen objecten en de wijze waarop bescherming moet geschieden. Deze inspanningen mondden in 1979 uit in het rapport “Riel - een kempisch gehucht”.

1e Bestemmingsplan

In 1983 is gestart met het opstellen van een conserverend bestemmingsplan voor Riel. Dit bestemmingsplan is bij de raad van State gesneuveld.

Inrichtingsschets c.q. actieplan Riel

In 1990 is de opdracht gegeven een visie te ontwikkelen op het gehucht Riel in relatie tot Eindhoven en welke maatregelen hiervoor getroffen moeten worden. In 1995 leidde dit tot de adviesnota “Inrichtingsschets c.q. actieplan Riel”.

Besluit tot aanwijzing

In 1991 is door de ministers van WVC en van VROM het besluit tot aanwijzing als ‘beschemd dorpsgezicht’ genomen.

Archeologisch bodemonderzoek Riel 21

In 1992 werden plannen goedgekeurd voor nieuwbouw op de plaats van de in 1991 afgebrande boerderij, waarbij het geheel zou worden onderkelderd. Omdat daarbij tevens het bodemarchief zou worden verwoest, kon in overleg met de eigenaar vóór aanvang van de nieuwbouw een opgraving worden uitgevoerd. Deze opgraving vond plaats in de periode 14 december 1992 - 5 februari 1993.

Bestemmingsplan 1998

In het bestemmingsplan “Beschermd Dorpsgezicht Riel 1998” wordt het ‘beschermd dorpsgezicht’ vastgelegd. Hierin is in de bijlage een beschrijving van de bebouwing opgenomen. Het bestemmingsplan is helaas (mei 2003) nog niet volledig rond.

Uitvoering inrichtingsplan

In samenwerking met bewoners, gemeente Eindhoven en landschapsarchitect S. Elings van de Boerderijenstichting is het Inrichtingsplan voor de openbare ruimte en de erven van de boererijen uitgewerkt en uitgevoerd.